Historische hoogtepunten van grafische verwerking

Charles Minard

 
Minard: goederenvervoer
Klik op het plaatje om de grafiek te zien		 Een van de grote vernieuwers van de grafische weergave was de Franse ingenieur Charles Minard (1781-1870). Hij heeft een bijzonder groot aantal grafieken op zijn naam staan en heeft een aantal nieuwe grafische technieken ontwikkeld.
Minard was als ingenieur vooral betrokken bij de ontwikkeling van zeehavens en het zich snel uitbreidende spoorwegnet. Hij ontwierp o.m. grafieken die de hoeveelheid vervoerde goederen op een bepaald traject moesten laten zien, zoals die hiernaast.
Minard: verkeer tussen Rouaan en Evreux
Klik op het plaatje om de kaart te zien		 In deze grafiek zijn de afstanden op de horizontale as evenredig met de afstanden tussen de verschillende stations. Daardoor zijn de oppervlakten van de rechthoeken een maat voor de opbrengsten op elk deeltraject. De donker gearceerde strook onderaan geeft de transito-goederen aan, de goederen die van het ene uiteinde van de lijn naar het andere werden vervoerd.

Minard maakte talloze kaarten waarop statistische gegevens grafisch waren verwerkt. Zo maakte hij bijv. kaarten waarop de hoeveelheid vervoerde goederen of passagiers was aangegeven door ieder deeltraject af te beelden met een dikte die evenredig was aan de weer te geven hoeveelheid. Een voorbeeld van een dergelijke kaart, gemaakt volgens de methode-Minard is die hiernaast, die de verkeersintensiteit aangeeft op de wegen tussen Rouen en Évreux.
Op ditzelfde principe berust ook de wellicht meest bekende creatie van Minard, de kaart over de Franse veldtocht naar Moskou in 1812. Enkele jaren geleden is er over deze afbeelding als eens in de Nieuwe Wiskrant geschreven (zie: Verhage 1993).
 
Minards kaart over Napoleons tocht naar Moskou
klik op de kaart om het origineel (in kleur) te bekijken (op zeer groot formaat!)
 
kaart met sectordiagrammen Op deze "carte figurative", die Minard in 1861 maakte, is bijzonder veel te zien. In feite wordt er een compleet verhaal verteld. Tufte zegt van deze kaart (Tufte 1983 p. 40):
It may well be the best statistical graphic ever drawn.
Minard maakte allerlei grafieken waarin hij kaarten combineerde met andere vormen van grafische weergave. De kaart hiernaast is een mooi voorbeeld. Minard heeft hierop m.b.v. sectordiagrammen aangegeven wat de herkomst was van het in Parijs geconsumeerde vlees. De oppervlakte van elk diagram is evenredig met de hoeveelheid geleverd vlees. De verdeling in sectoren correspondeert met de verschillende soorten vlees.
Meer over statistische kaarten leest u op de volgende bladzijde.

 
Links:
Het grafische werk van Minard staat de laatste tijd opnieuw in de belangstelling. Op het world wide web is een lijst te vinden van alle grafieken die Minard tijdens zijn leven produceerde. Van sommige daarvan zijn ook afbeeldingen beschikbaar. Michael Friendley:
The complete graphic works of Charles Joseph Minard
De kaart van Minard over Napoleons tocht naar Moskou spreekt ook heden ten dage nog tot de verbeelding. De Franse kunstenaar Faure nam de kaart op in een beeldhouwwerk. Een afbeelding van Minards kaart als onderdeel van een sculptuur van Faure
Er bestaan inmiddels talrijke www-versies van Minards kaart. Sommige van de ontwerpers zijn met eigen toevoegingen gekomen. Zo is er een kaart die op dynamische wijze de beweging van Napoleons leger verbeeldt. Een afbeelding met enige dynamiek
Studenten van de University of Texas bewerkten Minards kaart, als praktische opdracht bij het vak 'Information Design'. Een hele serie van die kaarten is op het web te vinden. Op sommige ervan kan geklikt worden om allerlei achtergrondinformatie te krijgen. Een bewerkte versie waar
op geklikt kan worden.
Nog een tweede voorbeeld
van een dergelijke kaart.
De projecten van deze studenten zijn te bereiken door op één van de links hiernaast te klikken. projekten uit 1996
projekten uit 1997
Michael Friendley maakte een web-pagina met daarop nog een aantal voorbeelden van bewerkingen van de kaart van Minard. site van Michael Friendley

 
Terug  vorige bladzijde volgende bladzijde Volgende

 
inhoud | inleiding | prille begin | Lambert | Playfair | Quetelet | Nightingale | Minard | kaarten | Lalanne | 'golden age' | pictogrammen | onderwijs | links | literatuur | index

Historische hoogtepunten van grafische verwerking -  © NIEUWE WISKRANT - maart 1999
voor het laatst bijgewerkt op: 3 juni 1999