De inzendingen voor de themawedstrijd hebben te maken met het conferentiethema ‘Hoe meet je dat nou?’, in de breedste zin van het woord. Een jury van vakdidactici en docenten beoordeelt de inzendingen op kwaliteit en bruikbaarheid voor anderen. Inzendingen van voldoende kwaliteit komen op de dvd met het verslag van de WND-conferentie en kunnen tijdens de markt worden ingezien.
Freek heeft een bestaande proef van Science on Stage als inspiratie gebruikt om uit te werken voor bij de start in de bovenbouw, die vaak met meten en wat daarbij komt wordt ingevuld.
De proef is in feite eenvoudig: een knikker laten rollen in een bekertje en kijken hoe ver het bekertje komt. De eenvoud uit zich ook mooi erin dat de proef het proces van meten, tabel naar diagram ongeveer overslaat en direct vanuit de meting een diagram geeft! Een korte uitleg van de proef staat ook in de NVOX van februari 2016.
De eenvoud voor de verse bovenbouwleerlingen, de mogelijkheden om het begrip meten, de meetonzekerheid en de noodzaak van herhalen van metingen en van de proef zelf aan de orde te stellen spreken de jury aan.
De didactische onderbouwing van de manier waarop de proef gebruikt kan worden is goed gedaan, verdient zeker navolging bij proeven die we (docenten in het veld) zelf ook goed bruikbaar vinden.
De proef zelf kan verder uitgebouwd worden door niet alleen naar de specifieke meetaspecten te kijken, maar ook naar aspecten als de relatie tussen massa (aantal bekertjes) en afstand, hoogte kogel en afstand en dergelijke. Daar is ruimte voor het fysische spel van onderzoeken naar het model dat de metingen kan verklaren, een punt wat Freek ook zelf aanstipt en suggereert voor later in het curriculum.
Meetjacht is een wedstrijd/spel voor de onderbouw met veel verschillende opdrachten die elke keer opnieuw de vraag oproepen bij de leerlingen van ‘hoe meet je dat nou?’
Het gaat vooral om een afsluitende activiteit aan het einde van een jaar of periode, waar de leerlingen al een en ander aan natuurkunde hebben gehad.
De activiteit is aansprekend voor leerlingen, het wedstrijdelement zorgt voor motivatie en ook de verschillende opdrachten dagen uit om inventief en creatief te zijn.
Deze aanpak is misschien niet heel nieuw, maar zeker vernieuwend te noemen in het kader van omgaan met meten. Het aardige is zeker dat door de opdrachten ook ouders en de eigen omgeving van de leerlingen iets van de opdracht meekrijgen.
De opdrachten kunnen eenvoudig aan de eigen situatie aangepast worden en de auteurs doen daar ook suggesties voor in de bijgeleverde docentenhandleiding. Er worden ook tips gegeven en een scoreboard meegeleverd, dat tijdens de lessen gebruikt wordt om de score bij te houden en het spelelement te vergroten.
Er is geen specifieke didactische onderbouwing gegeven, we zien wel allerlei elementen terug die goed vanuit de speltheorie of de didactiek te onderbouwen zijn.
Zet een aantal leerlingen op een rij, laat ze achter elkaar een propje of een knikker laten vallen en meet de tijd van loslaten van de eerste tot het neerkomen van de laatste. Levert dat een goede meting van de valversnelling op?
Deze proef is meer een demonstratie-achtige opzet met een aantal leerlingen, goed geschikt om daarna te gebruiken als discussieonderwerp in een onderwijsleergesprek. De inzending is dan ook een bespreking van de aanpak en de mogelijkheden.
De opzet van voorwerpen met elkaar laten vallen en de tijd opmeten zorgt voor betrokkenheid van de leerlingen en focus op het meten en de meetmethode.
Het doen van het experiment vergt voorbereiding, concentratie, herhaling en daarna ook nadenken en discussiëren over de vraag of de opzet wel goed is, waar mogelijke meetfouten en onzekerheden gecreëerd worden en hoe je die eventueel kunt vermijden of verkleinen.
De jury werd ook creatief bij de proef en stelt voor om een drummer de proef te laten begeleiden.
De didactische mogelijkheden worden wel aangestipt, zoals met de klassendiscussie, maar een verdere onderbouwing ontbreekt (maar dat stoort niet).
Antieke techniek en oude natuurkunde