Bij mijn weten was het de eerste keer dat tijdens een WND-conferentie een boek over natuurkundedidactiek ten doop werd gehouden. Binnenskamers werd er al geruime tijd gesproken over “het boek van Piet”. Op 12 december 2014 was het dan zover: de overhandiging van het eerste exemplaar van het boek Omzien in verwarring. Een persoonlijke terugblik op 40 jaar werken in de natuurkundedidactiek aan de auteur, Piet Lijnse.
Maar eerst: waarom was dit zo bijzonder dat we er tijdens deze WND-conferentie aandacht aan wilden besteden. Het paste natuurlijk mooi binnen ons thema “De Taal van Natuurkunde”. Maar inhoudelijk is er meer van belang. Dit boek gaat over ontwikkelingen in de natuurkundedidactiek, zoals die zich ruwweg sinds de jaren zestig van de vorige eeuw in ons land hebben voltrokken. De beschrijving bestaat uit twee hoofdstromen.
De eerste hoofdstroom focusseert op curriculumontwikkeling, zoals die in de loop der jaren steeds weer heeft geprobeerd nieuwe beleidsmaatregelen te concretiseren in vernieuwing van natuurkundeonderwijs. Daarbij gaat het vooral om het in hun historische en internationale context plaatsen van de “discussies van vandaag”: over ‘scientific literacy’ en ANW, over NiNa en de context-conceptbenadering en over NLT, samenhang en interdisciplinariteit.
De tweede hoofdstroom richt zich op de invloed van natuurkunde-didactisch onderzoek, zoals dat zich in deze periode vanuit het niets een plaats heeft verworven in het spectrum van op onderwijs gericht onderzoek. Daarbij gaat het achtereenvolgens over behavioristische, constructivistische en psychologische ‘oplossingen’ voor in de onderwijspraktijk gesignaleerde problemen rond begrips- en vaardigheidsontwikkeling van leerlingen en over de probleemstellende aanpak als ‘Utrechtse oplossing’, afgesloten met een beschouwing over leren onderzoeken, ontwerpen en modelleren.
Omdat wij dit boek van groot belang vinden voor geïnteresseerden in de natuurkundedidactiek, konden alle leden van de WND bij het verlaten van de zaal een exemplaar verkrijgen tegen inlevering van de bon die zich in hun conferentie-envelop bevond. Anderen kunnen het boek kopen of krijgen door alsnog lid te worden van de WND.
De inhoud van dit boek is sterk bepaald door de persoonlijke werkervaring van de auteur, Piet Lijnse, die sinds 1973 aan de Universiteit Utrecht werkzaam is geweest als natuurkundedidacticus. Naast deelname aan curriculumontwikkelingsprojecten, heeft hij zich vooral ingezet voor de ontwikkeling van het hierboven genoemde natuurkunde-didactisch onderzoek. In dit kader mag zijn initiatief tot oprichting van het Tijdschrift voor Didactiek der β-wetenschappen (TD-β) niet ongenoemd blijven.
Van 1991 tot 2001 bezette hij de door de Stichting Werkgroep Natuurkunde Didaktiek (WND) aan de UU ingestelde Bijzondere Leerstoel “De ontwikkeling van natuurkundige begrippen en werkwijzen in onderwijssituaties”. Daarnaast was hij, vanaf 1997 tot aan zijn emeritaat in 2005, in deeltijd tevens gewoon hoogleraar natuurkundedidactiek aan de UU.
Het was me, ook als voormalig voorzitter van het Curatorium van voormelde bijzondere leerstoel, een voorrecht het eerste exemplaar van het boek Omzien in verwarring aan Piet Lijnse te mogen overhandigen.
Frank Budding, voorzitter WND