Werkgroep 23: Klare taal gevraagd voor de concepten kracht en energie!
C. Balck, T. Diels, W. van Daele en L. de Jonghe
Kracht en energie zijn twee van de vele woorden die leerlingen kennen wanneer ze de wetenschapsklas binnenstappen. Toch blijkt uit klaservaring van leerkrachten en docenten dat er een diepgeworteld conflict bestaat tussen de betekenis die we binnen de lessen wetenschap en techniek aan dergelijke woorden geven en de betekenis die leerlingen en studenten eraan geven.
De preconcepten die aan de grondslag liggen van dit conflict zijn al langer dankzij wetenschappelijk onderzoek aan het licht gekomen. Waarom blijft het dan zo moeilijk om dit conflict aan te pakken?
Naar onze mening ligt de oorzaak in de verborgen kloof die er algemeen bestaat tussen de taal die de leerlingen gebruiken en het vakjargon dat de leerkracht wetenschap en techniek gebruikt. De leerkracht spreekt als het ware de taal niet die de leerlingen begrijpen. Voor leerlingen is de drempel naar de taal van de leerkracht/docent te hoog om te nemen.
Uit een eerste analyse blijkt dat vele concepten in wetenschap en techniek wel binnen het kader van wetenschappelijke modellen gedefinieerd worden (bijvoorbeeld: energie is de mogelijkheid om arbeid te verrichten), maar dat deze definities niet teruggekoppeld worden op de realiteit waarin leerlingen en studenten denken, niet vastgehaakt worden aan het denken en ervaren van leerlingen en studenten.
We ontwikkelden een tussentaal die de kloof tussen vakjargon en dagelijks verwoorden en ervaren overbrugt.
Wat mag u verwachten in de werkgroep? We lichten de preconcepten betreffende kracht en energie en hun oorsprong kort toe, we blikken terug op de manier waarop Isaac Newton het begrip kracht aanbracht, we stellen een tussentaal voor die we ontwikkelden om leerlingen en leerlingen de kloof te helpen overbruggen, we brengen een overzicht van de eerste onderzoeksresultaten en we oefenen samen met de deelnemers de tussentaal in een aantal concrete situaties in.