Hoera nascholing
Verslag van een conferentie
door : Elzeline de Lange, lerares VBO.
Algemeen
Op vrijdag 5 en zaterdag 6 februari werden voor de 5e maal de Nationale
Wiskunde Dagen gehouden in Noordwijkerhout. Deze dagen worden georganiseerd
door het Freudenthal instituut uit Utrecht en zijn bestemd voor "honderden
gretige leraren die zich weer hopen te laven en verkwikken aan een waterval
dan wel wervelwind van sprankelende wiskunde."
Tijdens deze dagen worden verscheidene lezingen gehouden en kan iedere
deelnemer heeft de ruimte om vier keer een workshop/ sessie bij te wonen.
Er was keuze uit 31 sessies /workshops. Onderwerpen waren zeer divers,
bijvoorbeeld Wiskunde en Geld, Wiskunde en Sport, Wiskunde en Muziek/ lawaai,
Wiskunde en Ruimtevaart, Wiskunde en Statistiek en natuurlijk Wiskunde
om de Wiskunde.
In dit stuk een kort verslag van de sessies en lezingen die ik deze
dagen hebben bijgewoond.
Casino
Deze sessie werd geleid door prof. dr. van Genugten. Hij probeerde de aanwezigen
te overtuigen dat volgens kansberekening de mens nooit rijk zal worden
in een casino; je moet gewoon geluk hebben. Volgens kansberekening verliest
men namelijk. Men begreep meteen waarom de casino's nog bestaan. Noch aan
de roulette-tafel, noch met black jack (voor de insiders: zeker niet sinds
de in gebruikname van de schudmachines), noch met poker is er op de lange
duur geen berekende kans op winst, slecht een toevallige.
Muziek
Mijn tweede sessie werd gegeven door prof. dr. van de Craats. Een hoogleraar
die doceert aan de K.M.A. en bezeten is van muziek en het feit dat harmonieuze
samenklanken te maken hebben met eenvoudige getalsverhoudingen. Bijvoorbeeld:
verdeel je een gespannen snaar in de verhouding 1:2 dan laten de getokkelde
snaardelen tonen horen die een octaaf verschillen. Ook al ben je niet zo
thuis in muziek dan is toch de verwondering gewekt hoe wiskunde en natuurkunde
(frequentieverhoudingen) een basis leggen voor onze esthetische beleving
van harmonieuze samenklanken.
Hoe klinkt de ?
Door de vorige sessie aangemoedigd, heb ik de volgende dag de sessie van
Aad Goddijn bijgewoond met als onderwerp "Hoe klinkt de ?
"
Het instrument dat door hem persoonlijk, ter ondersteuning van zijn verhaal, bespeeld
werd, was een clavecimbel. Deze was gestemd in de zogenoemde middentoonstemming,
hierbij speelt het getal een
belangrijke rol, door de verdeling van de afstanden van tonen op een snaar.
De frequentieverhouding 1:kan
zeer nauwkeurig benaderd worden met behulp van wiskundige technieken (construeren
m.b.v. middelevenredige).
Wiskunde komt hier dus om de hoek kijken als belangrijk hulpmiddel
bij het stemmen van de clavecimbel. Als toegift op de sessie gaf Aad Goddijn
een "koffieconcert" van grote klasse.
Goochelen
De laatste sessie op zaterdag was voor mij een workshop van Job van de
Groep over "Gegoochel met getallen". Hierbij wordt de rol van de wiskundedocent
als goochelaar geïntroduceerd. Er werden getallentrucjes geleerd waarmee
je aandacht en verbazing van leerlingen kunt opwekken en de wiskundige
achtergrond ervan werd uitgelegd. Zeer vermakelijke trucs en uitnodigend
om zelf in de klas uit te proberen.
De lezingen
Er waren tijdens de wiskundedagen vier plenaire lezingen. Ze waren heel
verschillend en leerzaam en iedere keer weer zag je dat wiskunde een onmisbaar
instrument is om natuur en natuurkundige verschijnselen te helpen ontdekken
en in beeld te brengen.
De eerste lezing werd gehouden door Prof. dr. Dijkgraaf en ging over
de quantum theorie. Dijkgraaf heeft vorig jaar de wetenschapsquiz gewonnen
(u weet wel, die van Wim T. Schippers) en wist de complexe materie helder
te verwoorden. De volgende lezing was van prof. dr. Hoyles over toegepaste
wiskunde op de werkvloer. Zij behandelde de volgende onderzoeken:
-
hoe mensen wiskunde gebruiken bij het nemen van beslissingen
-
hoe komen ze tot deze strategie en hoe doen ze dit.
Vervolgens ging dr. Thomason in op het aloude wiskundige probleem landkaarten
in te kleuren met maximaal vier kleuren hierop. (3 dimensionaal, hoeveel
kleuren dan nodig? )
De laatste lezing werd gegeven door de filosoof en wiskundige S.J.Doorman
M.Sc. Hij heeft laten zien dat wiskundige kennis van groot belang is in
onze cultuur en besproken in hoeverre deze kwesties nuttig en bruikbaar
kunnen zijn in het onderwijs voor leerlingen, in het bijzonder vanuit het
profiel cultuur en maatschappij.
Tot slot
Tevens waren er nog talloze andere activiteiten te beleven. Een informatiemarkt,
een tentoonstelling van de Escherprijsvraag (voor en door leerlingen),
een bridgedrive (gevolg van een workshop), informatietechnologie, muziek,
zeepbellenhoek (meetkundige structuren in het vrije veld) en uiteraard
de Fun Run (of te wel Gaaf Draaf) om 7 uur 's morgens. Die moest ik helaas
overslaan. Je kunt tenslotte niet alles.
Als laatste wil ik u niet onthouden het roerende
lied dat M. Kool heeft geschreven ter ere van dit eerste lustrum. Het
geeft goed weer hoe ik deze nascholing heb ervaren.
De melodie is van het lied van Rob de Nijs: "Zachtjes tikt de regen..."
Ik heb genoten van dagen en heb inspiratie en motivatie opgedaan. Ik
heb ondervonden dat deze dagen ook zeer geschikt zijn voor VBO-leerkrachten
en beveel u deze dagen dan ook van harte aan. Ik zeg gewoon: tot volgend
jaar...... mits de nascholingspot niet leeg is!