Profi: wiskunde B voor de profielen in het studiehuis (1993 - 1997)

in ontwikkeling, 15 oktober 2007

 

Hier vindt u achtergronden van het Profi project en het Lesmateriaal dat in het project ontwikkeld is.

Profi had als doelen:

Het voorgestelde wiskundeprogramma voor de profielen N&G en N&T van het vwo (1997) laat zich samenvatten in de volgende tabel met de omvang van elk domein in studielasturen.

 

Domein

N&G

wiskunde B1

N&T

wiskunde B1,2

Functies en grafieken

100

100

Discrete analyse

40

40

Combinatoriek en kansrekening

100

100

Meetkunde

40

40

Differentiaal- en integraalrekening

120

120

Goniometrische functies

40

40

Continue dynamische modellen

40

40

(extra ruimte)

40

 

Normale verdeling en toetsen

40

40

Voortgezette meetkunde

 

120

Voortgezette analyse

 

80

Keuze-onderwerpen

40

40

 

600

760

In dit schema is het gemeenschappelijk deel bij de profielen betrokken. Een wezenlijke verandering in vergelijking met het concept-programma is het verdwijnen van het domein Voortgezette kansrekening (zie experimenteel lesmateriaal: Wachttijden). In het profiel N&G heeft dit geleid tot extra ruimte van 40 slu. De N&T-leerlingen volgen in plaats van Voortgezette Kansrekening het domein Normale verdeling en Toetsen. Een voordeel van het laten vervallen van Voortgezette Kansrekening is, dat het N&G-programma een echte deelverzameling wordt van het N&T-programma. Vanuit vakinhoudelijk standpunt valt het verdwijnen van Voortgezette Kansrekening, zeker voor N&T, te betreuren.

 

Vaardigheden en praktische opdrachten

Het nieuwe examenprogramma omvat behalve de vakinhoudelijke domeinen ook het domein Vaardigheden (domein A). Dit domein is uitgesplitst in de subdomeinen Informatievaardigheden, Onderzoeksvaardigheden, Technisch-instrumentele vaardigheden en Oriëntatie op studie en beroep. De eindtermen van dit domein worden met name getoetst door middel van zogenaamde Praktische Opdrachten, die samen 40% van het cijfer van het Schoolexamen bepalen.

De experimenten van het Profi-project hebben plaatsgevonden op scholen die de nieuwe Tweede Fase nog niet hadden ingevoerd. Alhoewel de studiehuisgedachte een belangrijk aspect van de vernieuwing is, heeft ze in het Profi-project geen rol van betekenis kunnen spelen. De experimenten met praktische opdrachten zijn dan ook beperkt gebleven tot het werken aan korte onderzoeksopdrachten (1 tot 2 slu).

Wiskunde B1 in het profiel N&G

Inhoudelijk concentreert wiskunde B1 zich rond de analyse. De kern daarvan, het domein Differentiaal- en Integraalrekening, bevat traditionele onderwerpen, die echter van enkele nieuwe accenten zijn voorzien. We noemen:

Lesmateriaal

  1. Som en Verschil & Afstand en Snelheid
  2. De techniek van het differentiëren
  3. Optimaliseren
  4. Integreren

 

Het domein Goniometrische functies sluit goed aan bij het voorafgaande; het differentiëren en integreren wordt in dit domein natuurlijk toegepast. Enkele accenten bij Goniometrische functies:

Lesmateriaal

  1. Cirkelbewegingen
  2. Trillingen

 

In het domein Continue dynamische modellen worden dynamische processen bestudeerd. De wiskundige kern daarvan bestaat uit het oplossen van differentiaalvergelijkingen, maar de sfeer van het onderwerp is anders dan wellicht wordt verwacht:

Lesmateriaal

  1. Continue dynamische modellen

 

De invulling van de Keuze-onderwerpen dient plaats te vinden in de sfeer van het profiel. Gelet op het grote aantal ideeën dat er in den lande leeft ten aanzien van deze ‘zebra-blokken’ valt te verwachten dat er te zijner tijd inderdaad uit een ruim aanbod van geschikte onderwerpen een keuze te maken is.

Relatie met Wiskunde A

Voor wat betreft de nadruk op het modelleren zijn er overeenkomsten met het wiskunde A2 domein Discrete dynamische modellen voor het profiel E&M (zie lesmateriaal en oefenbundel), maar in dit laatstgenoemde domein spelen vooral economische contexten een rol, terwijl het hier om toepassingen uit de exacte vakken gaat. Verder is het verschil tussen continue en discrete modellen natuurlijk opvallend.

Het laatste domein uit het N&G-programma, Normale verdeling en toetsing, past niet zo goed in de geschetste lijn. Het onderwerp is zeker relevant voor bijvoorbeeld een toekomstige student medicijnen. Met dit onderwerp, waarmee men bij wiskunde A al vertrouwd is, is niet opnieuw geëxperimenteerd.

 

Wiskunde B1,2 in het profiel N&T

Het B2-programma is gericht op uitbreiding en verdieping van de wiskundige kennis. Hier zal vooral aandacht worden besteed aan abstraheren en bewijzen. Deze elementen zien we dan ook nadrukkelijk terug in de twee domeinen die wiskunde B2 vormen: Voortgezette meetkunde en Voortgezette analyse.

In Voortgezette meetkunde wordt de vlakke meetkunde bestudeerd. Daarbij springen de volgende kenmerken in het oog:

Lesmateriaal

  1. Afstanden, grenzen & gebieden
  2. Denken in lijnen en cirkels
  3. Conflictlijnen en spiegels

 

Bij Voortgezette Analyse worden enkele onderwerpen uitgediept die in de analyse van N&G aan de orde zijn gekomen, zoals rijen en reeksen, limieten en continuïteit, en (ir-)rationaliteit. Ook hier enkele opvallende kenmerken:

Lesmateriaal

  1. Eindeloze regelmaat

 

Net als bij N&G dient de invulling van de Keuze-onderwerpen aan te sluiten bij het karakter van het profiel.

Literatuur

Hoogland, K. (1997). Stand van zaken Tweede fase. Euclides 73(2).

Kok, D. (1996). Wiskunde, voorlichtingsbrochure havo/vwo. Enschede: SLO.

Lange, J. de (1994). Rapport studiecommissie wiskunde B. Utrecht: Freudenthal instituut.

Vakontwikkelgroep Wiskunde (1995). Advies examenprogramma havo/vwo wiskunde. Enschede: SLO.